วันเสี่ยวเหนียน 小年 ตรงกับวันที่ 23 หรือ 24 เดือน 12 ตามปฏิทินจันทรคติของจีน คนจีนเริ่มเตรียมรับตรุษจีนตั้งแต่วันนี้ โดยมีกิจกรรมในวันนี้ ได้แก่ การทำความสะอาดบ้าน ปิดคำว่าฝู 福 และกลอนคู่ที่บานประตูหน้าบ้าน และกิจกรรมที่สำคัญที่สุดในวันนี้ คือ การไหว้ส่งเทพเจ้าขึ้นสู่สวรรค์ 神上天 และการไหว้เทพเจ้าเตาไฟ
เทพเจ้าเตาไฟ ถือเป็น 1 ใน 5 เทพประจำบ้าน ในสมัยจีนโบราณ ได้แก่ ถือเป็น 1 ใน 5 เทพเจ้าประจำบ้าน ตามความเชื่อของชาวจีนโบราณ ได้แก่ เทพเจ้าแห่งประตู เทพเจ้าเตาไฟ เทพเจ้าบ่อน้ำ เทพเจ้าสุขา และ เทพเจ้าช่องแสงบนหลังคา
เทพทั้งห้ามีหน้าที่คุ้มครองคนภายในบ้าน ภายหลังการบูชาเทพประจำบ้านเริ่มเสื่อมลง คงเหลือแต่เทพเจ้าประตู เหมินเสิน 门神 และเทพเจ้าเตาไฟ จ้าวจวิน 灶君 ที่ยังสัมพันธ์กับวิถีชีวิของผู้คนมากกว่า
เทพเจ้าเตาไฟ 灶君 เป็นความเชื่อของชาวจีนที่ว่า เทพเจ้าเตาไฟ นั้น สถิตอยู่ในห้องครัวของบ้าน เนื่องจากทุกบ้านมีเตาไฟไว้หุงหาประกอบอาหาร เทพเจ้าเตาไฟจะของปกปักรักษาดูแลบ้านเรือนและสุขภาพทุกคนในบ้าน
ในวันที่ 24 เดือน 12 ของทุกปี เทพเจ้าเตาไฟ มีหน้าที่จะต้องขึ้นไปรายงานต่อสวรรค์ เรื่องความประพฤติดีชั่วของคนภายในบ้าน หากเทพเจ้าเตารายงานความดี สวรรค์ก็จะประทานโชคลาภ แต่หากปีที่ผ่านมาเทพเจ้าเตารายงานว่าคนในบ้านประพฤติชั่ว สวรรค์ก็จะประทานเคราะห์กรรมให้คนในบ้านนั้น
การไหว้ส่งเทพเจ้าเตาไฟขึ้นสู่สวรรค์ถือเป็นสัญญาณการเริ่มต้นของเทศกาลตรุษจีน
ไหว้ส่งเจ้าขึ้นสวรรค์
ก่อนที่จะทำการส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ ควรทำความสะอาดศาลเจ้า กระถางธูป เก็บก้านธูปเก่าออก เช็ดทำความสะอาดติด อั้งติ้ว (ผ้าแดง) ที่กระถางธูป เปลี่ยนกิมฮวย (หางนกยูง ตัวแทนยศ ตำแหน่ง) กระดาษไหว้เจ้า หรือคำอวยพรที่ติดไว้ในปีเก่าให้แกะออก และเผาไป เพื่อเป็นการลาส่งของปีเก่า
เตรียมของไหว้เจ้า
สำหรับเทพเจ้าโดยทั่วไป และ ตี่จู่เอี๊ย ให้ไหว้ด้วยส้ม หรือผลไม้มงคล 5 อย่าง ขนมจันอับ น้ำชา 5 ถ้วย น้ำเปล่า 5 ถ้วย และอาจเพิ่มขนมอื่น ๆ เช่น ขนมเข่ง ขนมเทียน ขนมปุยฝ้าย กระดาษเงินกระดาษทอง กระดาษไหว้ส่งเทพเจ้า (กระดาษรูปกระเรียน รูปม้า แทนยานพาหนะ)
สำหรับเทพเจ้าเตา ให้เตรียมของไหว้พิเศษ นั่นคือ ขนมเหม่งทึ้ง ขนมงาอ่อน
ซึ่งชาวจีนมีเคล็ดว่า เพื่อให้ขนมเหนียวติดปาก เทพเจ้าเตาจะได้ไม่ต้องพูดมาก หรือไหว้ด้วยขนมหวาน ๆ เพื่อให้เทพเจ้าเตารายงานต่อสวรรค์แต่เรื่องดี ๆ โดยมีความเชื่อว่าเง็กเซียนฮ่องเต้ จะประทานนำโชคหรือเคราะห์ภัยมาให้แก่ทุกคนในบ้าน ตามความประพฤติที่เทพเจ้าเตาไฟไปรายงานต่อสวรรค์
ทั้งนี้ เมื่อมีการไหว้ส่งเจ้าขึ้นสู่สวรรค์แล้ว จะต้องมี การไหว้รับเจ้าลงจากสวรรค์ อีกด้วย
ดูเพิ่มเติม
ติดตามเรื่องเล่าจีนได้ที่ ช่อง Chinatalks / Fanpage Chinatalks
