พระราชวังหยวนหมิงหยวน เป็นพระราชวังที่ตั้งอยู่บริเวณชานกรุงปักกิ่ง ห่างจากพระราชวังต้องห้ามไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือประมาณ 8 กิโลเมตร ในบริเวณใกล้เคียงกับพระราชวังฤดูร้อนอี๋เหอหยวน
หยวนหมิงหยวน สร้างขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 18 ถึงต้นศตวรรษที่ 19 เพื่อเป็นที่ประทับของจักรพรรดิราชวงศ์ชิง มีเนื้อที่ประมาณ 3.5 ตารางกิโลเมตร พระตำหนักส่วนใหญ่ของพระราชวังหยวนหมิงหยวน สร้างตามแบบสถาปัตยกรรมตะวันตก จากการออกแบบของ Giuseppe Castiglione และ Michel Benoist สถาปนิกชาวอิตาลี
พระราชวังหยวนหมิงหยวน เริ่มสร้างในปี 1707 ในสมัยฮ่องเต้คังซี เพื่อพระราชทานแก่พระราชโอรสองค์ที่สี่ ซึ่งต่อมาก็คือฮ่องเต้หย่งเจิ้น และได้มีการสืบทอดปรับปรุงขยายพื้นที่สืบต่อกันมาจนถึงสมัยฮ่องเต้เฉียนหลง
คัง-หย่ง-เฉียน ยุครุ่งเรืองสมัยราชวงศ์ชิง
หลังจากเกิดสงครามฝิ่นครั้งที่สอง ในปี 1860 กองทหารฝรั่งเศสได้บุกเข้ายึดพระราชวัง ซึ่งเป็นที่ประทับของฮ่องเต้เสียนเฟิง ในกลางดึกของคืนวันที่ 6 ตุลาคม 1860 แต่ในขณะนั้นฮ่องเต้เสียนเฟิงได้หลบหนีไปยังพระราชวังเฉิงเต๋อ ที่เหอเป่ยแล้ว
ต่อมาในวันที่ 18 ตุลาคม 1860 ลอร์ดเจมส์ บรูซ แห่งเอลกิน ผู้สำเร็จราชการของอังกฤษ ได้สั่งการให้กองทหารอังกฤษ จำนวน 3,500 คน บุกเข้าเผาทำลายพระราชวังหยวนหมิงหยวน เพื่อเป็นการตอบโต้ราชสำนักจีน ที่สั่งทรมานและประหารชีวิตนักโทษชาวยุโรป และอินเดีย โดยใช้เวลาในการเผาทำลายพระราชวังหยวนหมิงหยวนถึง 3 วัน
ไห่เยี่ยนถัง 海晏堂 สร้างขึ้นในปีที่ 24 ของรัชสมัยฮ่องเต้เฉียนหลง จุดเด่นของตำหนักนี้คือ มีน้ำพุอยู่ตรงกลางที่ประตูด้านหน้าของตำหนักและมีรูปปั้น 12 นักษัตร ซึ่งจะมีน้ำไหลออกมาบ่งบอกเวลาตามการนับเวลาแบบจีน และจะมีน้ำพุไหลออกมาพร้อมกันเวลาเที่ยงตรง
ภายหลังพระราชวังหยวนหมิงหยวนถูกเผาทำลาย รูปปั้นหัวนักษัตรทั้ง 12 ได้สูญหายไปและภายหลังถูกนำมาประมูลในตลาดค้าของโบราณ
ทั้งนี้ รูปปั้นนักษัตรทั้ง 5 ได้แก่ ฉลู ขาล มะเมีย วอก กุน ได้รับเงินทุนสนับสนุนจากผู้รักชาติ จนได้นำกลับมายังประเทศจีน ส่วนรูปปั้นนักษัตรชวดและเถาะ ได้รับคืนจากชาวฝรั่งเศสในปี 2013
ส่วนรูปปั้นหัวมังกร (มะโรง) อยู่ที่ไต้หวัน และอีก 4 นักษัตร ได้แก่ มะเส็ง มะแม ระกา และจอ ยังไม่พบ
พระราชวังหยวนหมิงหยวนจะงดงามเพียงใดถ้าไม่ถูกเผาทำลาย
ในปัจจุบัน ทางการจีนเคยพิจารณาถึงความเป็นไปได้ที่จะสร้างพระราชวังหยวนหมิงหยวนขึ้นมาใหม่ แต่ในที่สุดก็ได้ตัดสินใจอนุรักษ์ซากปรักหักพังไว้ในสภาพเดิม
ภาพ : wikipedia/baidu/Ruin of Yuanmingyuan
อ่านเพิ่มเติม : ท่องเที่ยวจีน หยวนหมิงซินหยวน จำลองพระราชวังหยวนหมิงหยวน จูไห่
