จิงเจ๋อ 惊蛰 หรือ วันแมลงตื่น เป็นฤดูกาลที่ 3 ใน 24 ฤดูกาลจีน โดยปกติจะอยู่ในช่วงวัน 5 หรือ 6 มีนาคมของทุกปี คำว่าจิง 惊 หมายถึง การตื่น ส่วน เจ๋อ 蛰 หมายถึงการจำศีล จิงเจ๋อ 惊蛰 จึงหมายถึงช่วงที่เหล่าแมลงจะตื่นจากการจำศีลในช่วงฤดูหนาว
สามช่วงเวลาในฤดูจิงเจ๋อ
一候桃始华；二候仓庚鸣；三候鹰化为鸠。
ฟ้าร้องฤดูใบไม้ผลิ
จากหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ ได้แสดงให้เห็นว่า ในช่วงวันจิงเจ๋อ สภาพอากาศจะมีความชื้น และอุณหภูมิจะเพิ่มสูงขึ้น กระแสลมในช่วงเวลานี้จึงเป็นปัจจัยสำคัญในการพยากรณ์สภาพอากาศ
ตามความเชื่อของจีน เชื่อกันว่า หากมีฟ้าร้องก่อนวันจิงเจ๋อ ในปีไหน ปีนั้นจะมีสภาพอากาศแปรปรวน ทั้งนี้ ฤดูกาลในช่วงวันจิงเจ๋อ ซึ่งเป็นช่วงสิ้นสุดฤดูหนาว และต้นฤดูใบไม้ผลิ สภาพอากาศมีความแปรปรวน อย่างไรก็ตาม เนื่องจากแผ่นดินจึนกว้างใหญ่ การเกิดฟ้าร้องในแต่ละพื้นที่จึงแตกต่างกัน
การเพาะปลูกในช่วงฤดูใบไม้ผลิ
วันจิงเจ๋อ ถือเป็นช่วงเวลาสำคัญที่เกษตรกรจะเริ่มต้นงานเกษตร ในช่วงเวลานี้ อากาศในประเทศจีนโดยส่วนใหญ่จะสูงขึ้น มีแสงอาทิตย์ ซึ่งเป็นสภาพแวดล้อมตามธรรมชาติที่เหมาะสำหรับการเพราะปลูก ดังนั้น วันจิงเจ๋อ จึงเป็นสัญญาณช่วงเวลาที่เกษตรกรจะยุ่งกับการทำงานเกษตร
ตีกระดาษรูปคน ตัวแทนปีศาจและสิ่งชั่วร้าย 打小人
ประเพณีหนึ่งที่สำคัญในวันจิงเจ๋อในมณฑลกวางตุ้งและฮ่องกง คือประเพณีตัดกระดาษให้เป็นรูปคน โดยให้กระดาษนี้แทนปีศาจ หรือสิ่งชั่วร้ายต่าง ๆ การทำพิธี จะทำโดยหญิงสาวที่มีอายุ โดยใช้รองเท้า หรือเครื่องมืออื่น ๆ ตีกระดาษรูปคนนี้ เพื่อเป็นการแก้เคล็ด
ประเพณีนี้ถือเป็นหนึ่งในวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ (Intangible cultural heritage) ของฮ่องกง โดยสถานที่ที่นิยมมาตีกระดาษรูปคนแทนสิ่งชั่วร้ายนี้ จะทำกันที่บริเวณใต้สะพานข้ามคลองระหว่าง Causeway Bay และ Wan Chai
บูชาเสือขาว
ตามตำนานจีน เชื่อว่าเสือขาวจะเริ่มออกล่าสัตว์ในช่วงวันจิงเจ๋อ เพื่อเป็นการป้องกันสิ่งชั่วร้าย ผู้คนจึงมีการบูชาเสือขาว โดยวาดภาพเสือ หรือนำภาพเสือมาตั้งบูชา พร้อมนำเลือดหมู หรือเนื้อหมูมาป้ายที่ปากเสือ เพื่อเป็นการแก้เคล็ดว่าเสือจะไม่ออกมากัดผู้คน และเป็นการหลีกเลี่ยงสิ่งชั่วร้ายต่าง ๆ
ช่วงเวลาที่ดีของการตกปลา
ในช่วงวันจิงเจ๋อ ถือเป็นช่วงเวลาของการออกจำศีลของสัตว์ต่าง ๆ รวมไปถึงปลาในน้ำ ซึ่งจะออกจากการจำศีล ว่ายขึ้นมายังผิวน้ำเพื่อหาอาหาร จึงถือเป็นช่วงเวลาที่ดีของการตกปลา
กินสาลี่
การกินสาลี่ถือเป็นประเพณีที่ยึดถือกันโดยทั่วไปของคนจีนในวันจิงเจ๋อ เนื่องจากอากาศอบอุ่น หรือร้อนขึ้น ดังนั้นการกินสาลี่ ซึ่งมีรสชาติหวาน มีน้ำเยอะ จึงช่วยเพิ่มความชื้นให้ร่างกาย ดังนั้นจึงมีการแนะนำให้กินสาลี่ ในช่วงวันจิงเจ๋อ
ติดตามเรื่องเล่าจีนได้ที่ ช่อง chinatalks และ Fanpage Chinatalks
