โป๊ยยี่ 八字 คือ อักษร 8 ตัว สี่เถี่ยว 四柱 คือเสา 4 ต้น ( สี่ฐาน ) ได้แก่ วันเดือนปีเกิด และเวลาตกฟาก เมื่อนำมาผูกเป็นดวงจะได้อักษรทั้งหมด 8 ตัว จัดเรียงกันเป็น 4 แถว
ดวงชะตาที่ผูกขึ้นเป็นตัวอักษร 8 อักษรนี้ ผูกขึ้นโดยอาศัยปฎิทินจีนที่ใช้ในการผูกดวง ที่มีราศีบน 10 ราศี คือ เทียงกัง 天干 เรียกว่า ราศีบนฟ้า กับ ราศีล่าง 12 ราศี คือ ตี่จี๊ 地支 เรียกว่า ราศีบนดิน หรือ 12 นักษัตร นำราศีบนและราศีล่างมาจับคู่กันเป็น 60 คู่ เป็นหนึ่งวัฏจักร เรียกว่า 60 ราศี นำมาเป็นที่กำหนดของดวงชะตาทั้งหมด
10 ราศีบน 十天干
ลำดับ | ราศีบน | จีนกลาง | แต้จิ่ว | หยิน/หยาง | ธาตุ |
1 | 甲 | jiǎ | กะ | หยาง | ธาตุไม้ |
2 | 乙 | yǐ | อิก | หยิน | ธาตุไม้ |
3 | 丙 | bǐng | เปี้ย | หยาง | ธาตุไฟ |
4 | 丁 | dīng | เต็ง | หยิน | ธาตุไฟ |
5 | 戊 | wù | โบ่ว | หยาง | ธาตุดิน |
6 | 己 | jǐ | กี้ | หยิน | ธาตุดิน |
7 | 庚 | gēng | แก | หยาง | ธาตุทอง |
8 | 辛 | xīn | ซิง | หยิน | ธาตุทอง |
9 | 壬 | rén | หยิม | หยาง | ธาตุน้ำ |
10 | 癸 | guǐ | กุ๋ย | หยิน | ธาตุน้ำ |
12 ราศีล่าง十二地支
ลำดับ | ราศีล่าง | จีนกลาง | แต้จิ๋ว | ปีนักษัตร | ชั่วโมงในรอบวัน |
1 | 子 | zǐ | จื้อ | ชวด 鼠 | 23 ถึง 1 นาฬิกา |
2 | 丑 | chǒu | ทิ่ว | ฉลู 牛 | 1 ถึง 3 นาฬิกา |
3 | 寅 | yín) | อิ้ง | ขาล 虎 | 3 ถึง 5 นาฬิกา |
4 | 卯 | mǎo | เบ้า | เถาะ 兔 | 5 ถึง 7 นาฬิกา |
5 | 辰 | chén | ซิ้ง | มะโรง 龙 | 7 ถึง 9 นาฬิกา |
6 | 巳 | sì | จี๋ | มะเส็ง 蛇 | 9 ถึง 11 นาฬิกา |
7 | 午 | wǔ | โง่ว | มะเมีย 马 | 11 ถึง 13 นาฬิกา |
8 | 未 | wèi | บี่ | มะแม 羊 | 13 ถึง 15 นาฬิกา |
9 | 申 | shēn | ซิง | วอก 猴 | 15 ถึง 17 นาฬิกา |
10 | 酉 | yǒu | อิ้ว | ระกา 鸡 | 17 ถึง 19 นาฬิกา |
11 | 戌 | xū | สุก | จอ 狗 | 19 ถึง 21 นาฬิกา |
12 | 亥 | hài | ไห | กุน 猪 | 21 ถึง 23 นาฬิกา |
ราศีบนและราศีล่าง
เมื่อนำราศีบนและราศีล่างมาประกอบด้วยกัน จะทำให้เกิดอักษรจีน 2 ตัว ซึ่งตัวแรกแทนพลังงานของภาคสวรรค์ (ราศีบน) จำนวน 10 ตัวอักษร และตัวหลังแทนพลังงานของภาคปฐพี (ราศีล่าง) จำนวน 12 ตัวอักษร ซึ่งจะเปลี่ยนพร้อมกันและวนรอบใหม่ทุกครั้งเมื่อจบลำดับ
การรวมกันของอักษรทั้งสองภาคทำให้เกิดชื่อเรียกได้ 60 แบบ นั่นคือพลังงานในแต่ละปีจะมีการเรียงกันไปตามลำดับจนครบ 60 คู่ ก็จะกลับมาเริ่มต้นใหม่อีกครั้งหนึ่ง ซึ่งเป็นเหตุผลให้ชาวจีนจะจัดงานวันเกิดครบรอบ 60 ปีที่เรียกว่า “แซยิก” อย่างยิ่งใหญ่ เพราะถือมาได้มีชีวิตอยู่จนมาครบรอบเดียวกันกับพลังงานที่ตนเกิดอย่างแท้จริง
ราศีบนและราศีล่าง (ซ้ายไปขวา)
甲子 | 乙丑 | 丙寅 | 丁卯 | 戊辰 | 己巳 | 庚午 | 辛未 | 壬申 | 癸酉 |
甲戌 | 乙亥 | 丙子 | 丁丑 | 戊寅 | 己卯 | 庚辰 | 辛巳 | 壬午 | 癸未 |
甲申 | 乙酉 | 丙戌 | 丁亥 | 戊子 | 己丑 | 庚寅 | 辛卯 | 壬辰 | 癸巳 |
甲午 | 乙未 | 丙申 | 丁酉 | 戊戌 | 己亥 | 庚子 | 辛丑 | 壬寅 | 癸卯 |
甲辰 | 乙巳 | 丙午 | 丁未 | 戊申 | 己酉 | 庚戌 | 辛亥 | 壬子 | 癸丑 |
甲寅 | 乙卯 | 丙辰 | 丁巳 | 戊午 | 己未 | 庚申 | 辛酉 | 壬戌 | 癸亥 |
ตัวอย่างการคำนวณ
ปี พ.ศ.2562
นำ 6 ลบ : 2562 – 6 = 2556
ราศีบน นำ 10 หาร 2556 / 10 ได้เศษ 6
ราศีล่าง นำ 12 หาร 2556 / 12 ได้เศษ 0
เปิดดูตาราง ราศีบน 6 ตรงกับ 己 กี้ ราศีล่าง เศษ 0 (หารลงตัว) ตรงกับ 亥 ไห
ดังนั้น ปีนี้มีอักษรประจำปีเป็น 己亥
การผูกดวงโป๊ยยี่สี่เถี่ยว
การผูกดวงโป๊ยยี่สี่เถี่ยว จะต้องนำวันเดือนปีเกิดและเวลาเกิดมาพิจารณา เมื่อได้ ปี เดือน วัน และเวลาเกิด มาคำนวณ โดยแถวปีก็จะประกอบด้วยราศีบนและล่าง 1 ชุด แถวเดือน แถววัน และแถวยาม ก็จะมีราศีบนและล่างอีกอย่างละ 1 ชุด รวมเป็น 8 อักษร โดยแต่ละตัวจะมีค่าทางพลังงานเป็นธาตุต่าง ๆ ซึ่งมีอยู่ทั้งหมด 5 ธาตุ คือ ไม้ ไฟ ดิน ทอง น้ำ แล้วนำมาวิเคราะห์หาสัมพันธ์ปฏิกิริยาระหว่างธาตุ ว่าธาตุใดมีมากเกินไป ธาตุใดน้อยเกิน ธาตุใดพิฆาตธาตุใด เพื่อจะหาว่าธาตุใดเป็นธาตุที่ให้คุณและธาตุใดเป็นธาตุที่ให้โทษ ซึ่งในปีใดที่เป็นราศีของธาตุที่ให้คุณเข้ามาก็จะทำนายว่าเป็นปีที่ดวงดี ส่วนในปีที่ธาตุให้โทษเข้ามาก็ถือว่าเป็นปีที่ดวงไม่ดี