เทศกาลตรุษจีน ถือเป็นเทศกาลที่สำคัญที่สุดของชาวจีน และถือเป็นหนึ่งใน ปาเจี๋ย 8 เทศกาลสำคัญของชาวจีน
คนจีนมีการเฉลิมฉลองเทศกาลตรุษจีนยาวนานเกือบ 1 เดือน และในช่วงก่อน และหลังวันตรุษจีนยังมีวันสำคัญ ๆ อยู่มากมายหลายเทศกาล
คนจีนในยุคโบราณ ถือว่า เทศกาลที่เหมิน เป็นเทศกาลปีใหม่ อยู่ 3 เทศกาลคือ
- เทศกาลตงจื้อ วันไหว้ขนมบัวลอย ถือเป็นเทศกาลปีใหม่ตามหลักดาราศาสตร์จีน
- เทศกาลล่าปา เป็นช่วงที่มีการล่าสัตว์มาบวงสรวงเทพเจ้าและไหว้บรรพบุรุษ
- วันลี่ชุน เป็นวันเริ่มต้นฤดูใบไม้ผลิ
ก่อนวันเทศกาลตรุษจีน
วันที่ 8 เดือน 12 ตามปฏิทินจีน เทศกาลล่าปา ชาวจีนจะเริ่มต้นเตรียมพร้อมเข้าสู่ช่วงเทศกาลตรุษจีน กิจกรรมสำคัญในวันนี้คือการกินโจ๊กล่าปา และทำกระเทียมล่าปา โดยในช่วงนี้จะเป็นช่วงที่เริ่มคำนวนหนี้สิน เก็บหนี้ลูกหนี้ ให้เสร็จสิ้นก่อนเริ่มต้นปีใหม่
วันที่ 23-24 เดือน 12 ถือเป็นวันเสี่ยวเหนียน 小年 ชาวจีนจะทำพิธีไหว้ส่งเทพเจ้าเตาไฟขึ้นสู่สวรรค์ หลังจากไหว้ส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ แล้ว จึงไม่กระทบกับเทพเจ้าในบ้าน ในวันนี้จึงกำหนดให้เป็นวันปัดกวาดบ้านให้สะอาด และนำเสื้อผ้า ผ้าห่ม มาซัก และล้างทำความสะอาดอุปกรณ์ต่าง ๆ
วันที่ 25 เดือน 12 ทำเต้าหู้ คำว่าเต้าหู้ อ่านออกเสียงในภาษาจีนว่า โต้วฝู 豆腐 มีเสียงพ้องกับคำว่า ตัวฝู 多福 มากความสุข การโม่เต้าหู้ จึง หมายถึง การนำความโชคดีมาสู่บ้านเรือน แต่ในปัจจุบัน ไม่จำเป็นต้องโม่ด้วยตัวเองอีกต่อไป แต่สามารถซื้อเต้าหูมาทำอาหารได้
วันที่ 26 เดือน 12 เตรียมเนื้อสำหรับปีใหม่ ตามธรรมเนียมแล้ววันนี้เป็นวันที่ต้องเตรียมออกไปซื้อเนื้อ เพื่อใช้สำหรับในช่วงตรุษจีน โดยในช่วงเทศกาลปีใหม่ คนจีนจะเลือกกินแต่อาหารดี ๆ การเตรียมหาซื้อเนื้อดี ๆ เพื่อใช้ในช่วงตรุษจีน จึงเป็นสิ่งสำคัญ นอกจากนี้ ในวันนี้ยังเป็นวันที่สามารถทำความสะอาดต่อเนื่องจากวันที่ 24 ส่วนบ้านใครที่มีการเลี้ยงสัตว์ ก็จะถือโอกาสทำความสะอาด ล้างคอกสัตว์เลี้ยง เช่น เป็ด ไก่ หมู ที่เลี้ยงไว้ให้สะอาด พอผ่านวันนี้ไปบริเวณบ้านทั้งภายในภายนอก ก็พร้อมเพรียงสำหรับการจัดงานเทศกาลตรุษจีน
วันที่ 27 เดือน 12 ซื้อของ เตรียมของไหว้ เตรียมเนื้อไก่สำหรับเฉลิมฉลอง ในวันนี้ทุกคนจะออกไปซื้อของเตรียมสิ่งของที่จำเป็นสำหรับการจัดงานปีใหม่ นอกจากนี้ ในสมัยจีนโบราณ จะใช้วันนี้เป็นวันฆ่าไก่ เพื่อเตรียมเนื้อไก่เป็นวัตถุดิบสำหรับทำอาหาร ในช่วงตรุษจีน ซึ่งโดยปกติแล้ว ไก่ที่ถูกฆ่า จะไม่นำมากินภายในวันเดียวกัน โดยเนื้อไก่ที่ได้ในวันนี้ จะเก็บไว้เพื่อการทำอาหารในช่วงปีใหม่และส่วนใหญ่จะต้องเก็บไว้กินได้ตลอดช่วงเทศกาล ทั้งนี้ คนจีนเชื่อว่าบนโต๊ะอาหารควรมีเมนูไก่ ไว้เฉลิมฉลองในช่วงเทศกาลตรุษจีน เนื่องจากคำว่า จี หรือไก่ ในภาษาจีน มีเสียงพ้องกับคำว่า จี๋ 吉 ที่หมายถึง สิริมงคล
วันที่ 28 เดือน 12 ชาวจีนจะเริ่มติด เหนียนฮั่ว 年华 ตุ้ยเหลียน 对联 เปลี่ยนรูปเหมินเสิน เทพผู้รักษาประตู ประดับภาพปีใหม่ 年画 ติดคำว่า ฝู 福 ไว้ในบ้านไว้ตามหน้าต่าง ประตูภายในบ้าน
วันที่ 29 เดือน 12 เริ่มต้นประกอบอาหาร เนื่องจากกรรมวิธีประกอบอาหาร ได้แก่
การนึ่ง หรือ เจิ่ง ในภาษาจีน มีเสียงพ้องกับคำว่าเจิง การมีปากเสียง
การผัด หรือ เฉ่า ในภาษาจีน มีเสียงพ้องกับคำว่า เฉ่า การส่งเสียงดัง การทะเลาะเบาะแว้ง
และการทอด หรือจ๋า ในภาษาจีน มีเสียงพ้องกับคำว่า จ้า การระเบิด
ซึ่งคำเหล่านี้ ล้วนแต่เป็นคำร้าย ดังนั้น คนจีน จึงนิยมเริ่มทำอาหาร โดยเฉพาะการนึ่ง ให้เพียงพอสำหรับการรับประทานในช่วงปีใหม่ โดยคนจีนทางเหนือจะนิยม นึ่งหม่านโถว ส่วนคนจีนทางใต้จะนิยมทำเหนียนเกา หรือขนมเข่ง ไว้ใช้เฉลิมฉลองในช่วงเทศกาลตรุษจีน
วันที่ 30 เดือน 12 วันสิ้นปี เรียกว่าวันฉูซี วันส่งท้ายปี
สำหรับวันสิ้นปีเก่า และเริ่มต้นปีใหม่ ตามปฏิทินจีนแบบจันทรคติ จะประกอบไปด้วย
คำว่า ตรุษ แปลว่า ตัด ดังนั้น ตรุษจีน ก็คือวันสิ้นปี และเริ่มต้นปีใหม่
โดยในวันสิ้นปี ชาวจีนจะมีการไหว้เจ้าและบรรพบุรุษ ในช่วงกลางคืนจะมีการรับประทานอาหารค่ำ เรียกว่า เหนียนเย่ฟั่น 年夜饭 แจกเงินแต๊ะเอีย 压腰 เพื่อเป็นมงคลให้มีเงินใช้ตลอดปีใหม่ ในคืนวันฉูซีนี้จะมีการเฝ้าปี นั่นคือการไม่นอนในตอนกลางคืน จนข้ามปีไปก่อน
สำหรับคนไทย ในช่วงเวลา 23.00 น. – 1.00 น. ก็จะมีการไหว้รับเทพเจ้าไฉซิงเอี๊ย เทพเจ้าแห่งโชคลาภอีกด้วย
เมื่อถึงวันที่ 1 เดือน 1 เรียกว่าวันชุนเจี๋ย จะมีการไหว้เจ้าและบรรพบุรุษ มีการจุดประทัดรับปีใหม่ ลูกหลานจะทำการคารวะอวยพรปีใหม่ เรียกว่า ไป้เหนียน 拜年 แก่พ่อแม่ และคนในครอบครัว สำหรับคนแต้จิ๋ว จะใช้ส้มสีทอง เรียกว่า ไต้กิก 4 ลูก ใส่ภาชนะ ไปไป้เหนียน เมื่อญาติผู้ใหญ่ได้รับการคารวะแล้ว ก็จะมอบส้มกลับคืนมาเช่นเดียวกัน
ข้อห้ามในเทศกาลตรุษจีน
คนจีนถือวัน วันเทศกาลตรุษจีนถือเป็นวันมงคล จึง มี 8 สิ่งต้องทำ และ 12 ข้อห้ามในเทศกาลตรุษจีน
ภายหลังวันตรุษจีน
ภายหลังจากวันตรุษจีนแล้ว ชาวจีนยังมีกิจกรรมอีกหลายอย่าง เช่น
พอถึงวันที่ 2 เดือน 1 หญิงสาวที่มีสามีแล้ว จะพากันกลับไปเยี่ยมบ้าน
วันที่ 4 เดือน 1 วันไหว้รับเทพเจ้าลงจากสวรรค์ 神下天
โดยปกติแล้ว เมื่อถึงวันที่ 5 เดือน 1 ชาวจีนจะเริ่มต้นทำงาน เปิดร้านค้าขาย แต่ก็ยังมีการไหว้อื่น ๆ เช่น
วันที่ 5 เดือน 1 จะเป็นวันไหว้เทพเจ้าแห่งโชคลาภ
วันที่ 6 เดือน 1 วันประสูติของ ชิงสุ่ยจู่ซือ โจวซือกง ของชาวจีนฮกเกี้ยนและไต้หวัน
วันที่ 7 เดือน 1 วันเทศกาลกินผัก 7 ชนิด
วันที่ 9 เดือน 1 วันบูชาดาวนักษัตรทั้ง 28 มาชุมนุมกัน
วันที่ 9 เดือน 1 คือวันทีกงแซ วันเกิดเง็กเซียนฮ่องเต้
วันที่ 15 เดือน 1 คือวันเทศกาลหยวนเซียว
ติดตามเราได้ที่
Website : www.chinatalks.co
Youtube : www.youtube.com/chinatalks
Facebook : www.facebook.com/chinatalks
IG : https://instagram.com/china_talks
tiktok : https://www.tiktok.com/@chinatalks
