ซุนปิน 孙膑 เป็นกุนซือในประวัติศาสตร์จีนยุคจ้านกว๋อ เขาเป็นผู้เขียนตำราพิชัยสงครามซุนปิน หรือ “ซุนปินปิงฝ่า” (孫臏兵法)
ซุนปินเป็นชาวเมืองฉี ชื่อเดิมของซุนปินไม่ปรากฎชัด โดยที่เขาต้องโทษทางอาญาของ แคว้นเว่ย ต้องตัดสะบ้าเข่าทิ้ง ดังนั้นผู้คนจึงเรียกเขาว่า ซุนปิน โดยคำว่าปิน แปลเป็นภาษาไทยว่าสะบ้า
ซุนปินเคยเป็นเพื่อนร่วมสำนักเรียนพิชัยยุทธ มากับผังจวน 庞涓 ผังจวนริษยาที่ซุนปินเก่งกาจ และมีความสามารถมากกว่าเขา เมื่อผังจวนเข้ารับราชการที่แคว้นเว่ย จึงส่งคนไปหลอกให้ซุนปิน มารับราชการที่แคว้นเว่ย จากนั้นเขาจึงหาวิธีการสกปรกต่าง ๆ ใส่ร้ายซุนปิน แล้วกราบทูลให้เจ้าแคว้นเว่ย ลงอาญาซุนปินโดยการตัดสะบ้าเขาทิ้ง
ต่อมาไม่นาน ด้วยความช่วยเหลือของฑูตแคว้นฉี ซุนปินจึงหนีรอดกลับไปยังแคว้นฉี ซึ่งเรื่องราวตอนหนีกลับแคว้นฉีของซุนปิน จึงเป็นที่มาหนึ่งใน 36 กลยุทธ์สามก๊ก กลยุทธ์แสร้งทำบอแต่ไม่บ้า
ต่อมาซุนปินไปอาศัยอยู่กับเถียนจี้ แม่ทัพใหญ่ของแคว้นฉี ซุนปินเสนอกลยุทธ์การแข่งม้าของซุนปิน จนช่วยให้เถียนจี้ชนะการแข่งม้า ซึ่งเถียนจี้ไม่เคยชนะมาก่อน เถียนจี้ยอมรับในความสามารถของซุนปิน ถึงกับเสนอตัวซุนปินให้กับฉีเว่ยอ๋อง จนซุนปินได้เข้ารับราชการในตำแหน่ง กุนซือ แห่งแคว้นฉี นับจากนั้นมา
จากการบันทึกในประวัติศาสตร์ ผลงานที่โดดเด่นที่สุดของซุนปินคือ การเข้าร่วมในการบัญชาการรบ ที่โด่งดังที่สุด 2 ครั้งคือ
ครั้งที่ 1 สงครามกุ้ยหลิง (桂陵) เมื่อปี 353 ก่อน คศ. ที่มาของกลยุทธ์ล้อมเว่ยช่วยจ้าว
ครั้งที่ 2 สงครามหม่าหลิง (马陵) เมื่อ 341 ก่อน ค.ศ. แคว้นเว่ยคบคิดกับแคว้นจ้าว บุกรุกแคว้นหัน แคว้นหันจึงขอให้แคว้นฉีช่วย ในครั้งนี้ซุนปินเลือกใช้กลยุทธ์แสดงทำทีเป็นอ่อนแอ โดยการลดเตาหุงต้ม สร้างภาพลวงว่า กำลังใจของทหารแคว้นฉีลดน้อยลง ทหารในกองทัพพากันหนีทัพ อาศัยหลักจิตวิทยา ทำให้ทหารแคว้นเว่ยประมาท ล่อหลอกให้ทัพแคว้นเว่ยไล่ตามด้วยความเหน็ดเหนื่อย หลังจากนั้นก็ดักซุ่มที่หม่าหลิง แล้วออกจู่โจมทำลายกองทัพเว่ย ภายในครั้งเดียว ยุทธการครั้งนี้ ผังจวนได้ฆ่าตัวตาย รัชทายาทของแคว้นเว่ยถูกจับเป็นเชลย นับตั้งแต่นั้นมาแคว้นเว่ยไม่อาจตั้งตัวได้อีก ส่วนซุนปินก็ได้ล้างแค้นที่ถูกผังจวนกลั่นแกล้งได้สำเร็จ
