เทศกาลไหว้เจ้าทั้ง 8 ของคนจีน
คนจีนในเมืองไทยได้สืบสานประเพณีการไหว้เจ้ามาอย่างยาวนาน โดยใน 1 ปี จะมีเทศกาลไหว้เจ้าสำคัญอยู่ 8 ครั้ง เรียกว่า โป๊ยโจ่ย (八节) โดยโป๊ยโจ่ยนี้ มีชื่อเต็มว่า “เตี่ยจิวสี่นี้โป๊ยโจ่ย” (潮州时年八节) โดยคำว่า โป๊ย คือ 8 โจ่ย แปลว่า เทศกาล โป๊ยโจ่ย จึงหมายความว่า การไหว้เจ้า 8 เทศกาล ประกอบด้วย
ครั้งที่ 1 วันตรุษจีน ง่วงตั้งโจ่ย หรือ ชุงโจ่ย (春节) การไหว้ครั้งแรกของปี (ตามปฏิทินทางจันทรคติของจีน) ในเดือน 1 วันที่ 1 ซึ่งเรารู้จักกันดีนั่นคือวันตรุษจีน โดยชาวแต้จิ๋วจะเรียกเทศกาลนี้ว่า ก๋วยนี้ (过年) ในวันนี้เราจะไหว้ไฉ่ซิ่งเอี๊ย เจ้าที่ และบรรพบุรุษ
ครั้งที่ 2 เทศกาลหยวนเซียว ง่วงเซียวโจ่ย หรือ หง่วงเซียว (元宵) ไหว้เดือน 1 วันที่ 15 เป็นวันขึ้น 15 ค่ำครั้งแรกในรอบปีหลังตรุษจีน ในวันนี้เราจะไหว้เจ้าที่กับบรรพบุรุษ
ครั้งที่ 3 วันไหว้เช็งเม้ง หรือ ชิงหมิง (清明) ไหว้เดือน 3 วันที่ 4 (ตามปฏิทินทางจันทรคติของจีน) ซึ่งเป็นประเพณีที่ลูกหลานจะรวมตัวนัดกันไปไหว้บรรพบุรุษที่ฮวงซุ้ย โดยปกติการไหว้เช็งเม้งของคนจีนในไทย คือ วันที่ 5 เมษายนของทุกปี หรือสามารถไปไหว้ก่อนช่วงเวลานั้นก็ได้ โดยในวันนี้เราจะไหว้แป๊ะกงเจ้าที่ และบรรพบุรุษ
ครั้งที่ 4 เทศกาลวันไหว้ขนมบะจ่าง โหงวเหว่ยโจ่ย (五月节) หรือ ตวงโง่ว (端午) ไหว้ครั้งที่สี่ ไหว้เดือน 5 วันที่ 5 (ตามปฏิทินทางจันทรคติของจีน) ในวันนี้เราจะไหว้เจ้าที่และบรรพบุรุษ โดยใช้ของไหว้เป็นบะจ่างกับผลไม้
ครั้งที่ 5 วันสารทจีน ตงง้วงโจ่ย หรือ ตงง้วง (中元) ไหว้ครั้งที่ห้า ไหว้เดือน 7 วันที่ 15 (ตามปฏิทินทางจันทรคติของจีน) ภาษาแต่จิ๋วเรียกว่าชิกเหงวะปั่ว (七月半) ในวันนี้เราจะไหว้เจ้าที่กับบรรพบุรุษ
ครั้งที่ 6 เทศกาลวันไหว้พระจันทร์ ตงชิวโจ่ย หรือ ตงชิว (中秋) ไหว้ครั้งที่หก ไหว้เดือน 8 วันที่ 15 (ตามปฏิทินทางจันทรคติของจีน) ในวันนี้เราจะไหว้เจ้าที่และบรรพบุรุษ นอกจากนี้ยังอาจมีการไหว้พระจันทร์และพระโพธิสัตว์กวนอิม
ครั้งที่ 7 เทศกาลไหว้ขนมบัวลอย (ขนมอี๋) ไหว้ตังโจ่ย หรือ ตังโจ่ย (冬节) ไหว้ครั้งที่เจ็ด ไหว้เดือน 11 เทศกาลฤดูหนาวของชาวจีน โดยปกติจะตรงกับวันที่ 22 ธันวาคม ของทุกปี ยกเว้นปีที่เป็นอธิกมาศ ก็จะตรงกับวันที่ 21 ธันวาคม ของทุกปี
ครั้งที่ 8 วันไหว้สิ้นปี ก๊วยนี้โจ่ย หรือ ตี่อเส็ก (除夕) ไหว้ครั้งที่แปด ไหว้เดือน 12 วันสิ้นปี ประมาณวันที่ 29 หรือ 30 (ตามปฏิทินทางจันทรคติของจีน) ในวันนี้เราจะไหว้เจ้าที่และบรรพบุรุษ
นอกจากการไหว้เจ้าทั้ง 8 เทศกาลนี้แล้ว อาจมีวันไหว้พิเศษ แล้วแต่ แต่ละบ้านที่จะนับถือ ศรัทธา เทพเจ้าองค์ใด ตัวอย่างเช่น
◎ ไหว้เพื่อเข้าสู่ปีนักษัตรใหม่ เรียกว่า ไหว้หลิบชุง (立春) เดือน 12 วันที่ 19 (ตามปฏิทินทางจันทรคติของจีน)
◎ ไหว้เทพเจ้าเตาไฟ ซิ้งเจี่ยที (神上天) เดือน 12 วันที่ 24 (ตามปฏิทินทางจันทรคติของจีน) ในวันนี้เราจะไหว้เพื่อส่งเทพเจ้าเตาไฟ ไหว้เจ้าที่ เปลี่ยนกิมฮวย เปลี่ยนอั่งติ้วใหม่
◎ ไหว้เพื่อรับเทพเจ้าเตาไฟกลับจากสวรรค์ ซิ้งเหลาะที (神下天) เดือน 1 วันที่ 4 (ตามปฏิทินทางจันทรคติของจีน)
◎ ไหว้ทีกงหรือเง็กเซียนฮ่องเต้เนื่องในวันเกิดของท่าน (玉皇大帝聖誕) เดือน 1 วันที่ 9 (ตามปฏิทินทางจันทรคติของจีน) โดยถือเป็นการไหว้เทพยดาฟ้าดิน เรียกว่า “ทีกงแซ” หรือ “ทีตี่แซ”
◎ ไหว้อาเนี้ยแซ คือ ไหว้วันเกิดเจ้าแม่กวนอิม ปีหนึ่งมี 3 ครั้ง คือ วันที่ 19 เดือน 2 (วันประสูติ) , วันที่ 19 เดือน 6 (วันบรรลุธรรม) และวันที่ 19 เดือน 9 (วันออกบวช)
ซึ่งโดยปกติแล้ว จะถือปาโจ่ย หรือเทศกาลไหว้เจ้าทั้ง 8 เป็นหลัก ส่วนบ้านใดจะไหว้เทพเจ้าใดเพิ่มเติมก็แล้วแต่ความศรัทธา
ติดตาม chinatalks ได้ที่ช่อง Chinatalks และ : www.facebook.com/chinatalks และ Youtube : www.youtube.com/chinatalks
